Kategori: Blogu Organizatat: Jahjaga Foundation , New Social Initiative , Kosova Democratic Institute Etiketat:
Gratë po kontribuojnë në procesin e ndërtimit të paqes, kështu përfundoi diskutimi "Paqja dhe Siguria", një nga pesë diskutimet e organizuara si pjesë e Javës Dixhitale për Ndërtimin e Besimit të organizuar gjatë Prillit. Drejtoresha Ekzekutive e Fondacionit Jahjaga, Brikena Avdyli, Drejtoresha Ekzekutive e Iniciativës së Re Sociale, Jovana Radosavljević dhe Menaxherja e Projektit në Institutin Demokratik të Kosovës, Jeta Krasniqi, diskutuan lidhur me këtë temë.
Pse gratë duhet të jenë pjesë e procesit të ndërtimit të paqes?
"Në Kosovë, gratë mbajnë peshën dhe barrën më të madhe në jetën e përditshme, në mënyrë që të jenë pjesë e procesit të ndërtimit të paqes. Një gjë e tillë fillon me rrëfimin e tyre, domethënë mënyrën se si u tregojnë fëmijëve të tyre, si i inkurajojnë ata të veprojnë dhe veprojmë së bashku në mënyrë që të krijojmë besim të ndërsjellë ”, thekson Avdyli.
Ajo gjithashtu beson se është e nevojshme të ndërtohet paqja në nivel lokal, midis njerëzve të zakonshëm dhe "midis nesh", në mënyrë që të jetë më e qëndrueshme .
"Ka ndryshime në nivelin etnik, por ne kemi përzier kaq shumë gjëra dhe dukuri gjatë viteve në nivelin njerëzor. Këto janë gjërat që na bëjnë njerëz dhe, në atë mënyrë, ne mund të tejkalojmë shumë gjëra që janë më politike sesa ato që vijojnë ne në baza ditore,” shton ajo.
Krasniqi gjithashtu thekson se disa nga temat e vështira në ngjarjet e pasluftës u ngritën nga gratë.
"Pavarësisht nga përkatësia etnike, gratë kanë ngritur zërin e tyre dhe po luftojnë jo vetëm për të drejtat e grave, por edhe për të drejtat e njeriut, për barazi," tha ish-këshilltarja e ish-Presidentes të Kosovës Atifete Jahjaga.
Ne duhet ta shikojmë përfshirjen e grave si diçka "homogjene, jo dytësore", beson ajo.
"Gratë duhet të shihen si partnere që kanë të drejtë të flasin për të ardhmen e vendit të tyre, jo vetëm për çështje specifike, por edhe për çështje që konsideroheshin burrërore deri dje," tha ajo.
Radosavljevic ndan një pikëpamje të ngjashme:
"Kontributi i grave është thelbësor për suksesin e çdo procesi të ndërtimit të paqes, sepse nëse përjashtojmë gjysmën e popullsisë nga këto procese, është e pamundur të presësh që të ndodhë ndonjë paqe e qëndrueshme. Gratë janë të rëndësishme sepse ato sjellin perspektiva dhe pikëpamje krejtësisht të ndryshme për dallim nga burrat."
Ajo gjithashtu beson se gratë "më të ekspozuara" janë ato në politikë, duke shtuar se Presidentja aktuale e Kosovës Vjosa Osmani përballet me një "detyrë të madhe", pasi Radosavljevic beson se ajo duhet të jetë një simbol i unitetit dhe një faktor unifikues për të gjithë qytetarët.
Cilat probleme shpien në margjinalizim dhe, ndoshta, në radikalizim?
Mungesa e profresit ekonomik, sfidat në arsim, pritjet në periudhën e pasluftës, kujdesi shëndetësor janë disa nga problemet thelbësore me të cilat përballen, kryesisht nga gratë dhe të rinjtë - thekson drejtoresha ekzekutive e Fondacionit Jahjaga.
Ajo edhe një herë thekson rëndësinë e grave të pranishme në, siç thekson, nivelet themelore të tilla si familja, komuniteti, shkolla në edukimin e brezave të ardhshëm.
"Roli i tyre është i rëndësishëm dhe nuk ka pse të varet nga niveli politik," tha ajo.
Duke folur për problemet e pranishme në komunitetet pakicë, Radosavljeviç thekson se ato janë kryesisht të njëjtat me ato të shumicës.
"Problemet e grave nuk kanë dallimet etnike. Problemet janë prezente kudo, të gjitha gratë kalojnë nëpër lloje të caktuara të margjinalizimit dhe kërcënimeve që lindin me rrethanat e reja," thotë ajo.
"Një grua mbart një barrë të madhe, sepse nga ajo priten shumë gjëra - të arsimohet dhe të punojë dhe të martohet, të lindë fëmijë dhe t'i rritë, të bëjë të gjitha ato së bashku dhe në të njëjtën kohë. Pyetja është jo sa është fizikisht e realizueshme dhe sa ndihmë ka nga partneri ”, shton ai.
Gratë viktima të dhunës seksuale gjatë luftës janë një temë shumë e rëndësishme.
Pjesëmarrësit në diskutim pajtohen se çështja e grave viktima të dhunës seksuale gjatë luftës është një nga çështjet më të rëndësishme për tu diskutuar.
Radosavljevic tregon se gratë viktima të dhunës seksuale gjatë konfliktit nga komuniteti serb dhe komunitetet e tjera jo-shumicë janë ende, thotë ajo, jo në fokusin e punës së organizatave që mbulojnë çështje të komunitetit serb, dhe se kjo është një nga temat që duhet të diskutohen.
"Por është e rëndësishme të thuhet se nuk ishin as gratë nga komuniteti shqiptar derisa u krijua një klimë politike dhe vullnet që e bëri këtë një temë jashtëzakonisht të rëndësishme për të folur," tha ajo.
Avdyli gjithashtu deklaron se gratë që pësuan dhunë seksuale gjatë luftës konsiderohen ende viktima, dhe se ato nuk dëshirojnë të dalin në publik me dëshmitë e tyre.
"Ne ende nuk kemi dënime për njerëzit që kanë kryer ato krime dhe ne jemi prapa.Krimi mbetet një krim në sytë e të gjithëve nga ne, " tha ajo, duke shtuar se ishte e nevojshme për t'i zgjidhur ato në mënyrë që të nis një kapitull i ri në të ardhmen".
Krasniqi, i cili është gjithashtu anëtar i Komisionit për Verifikimin e Viktimave të Dhunës Seksuale, thekson se një krim i tillë i luftës është "heshtur nga Kosova ose në skenën ndërkombëtare".
"Stigma dhe mohimi i krimeve të luftës e bëjnë edhe më të vështirë traumën e këtyre grave," tha ajo.
"Është shumë e rëndësishme që të gjithë personat që janë viktima të dhunës seksuale, pavarësisht nga përkatësia e tyre dhe pavarësisht se kush i ka kryer këto krime, të vijnë tek ne, t'i besojnë këtij komisioni dhe t'i raportojnë ato," përfundoi ajo.
